मित्रांनो आजच्या या पोस्टच्या माध्यमातून मी तुमच्या सर्व प्रश्नांची उत्तरे घेऊन आलो. म्हणजेच आजचा लेख च्या माध्यमातून आम्ही तुम्हाला Dasra Information in Marathi मराठी भाषेमध्ये . तसेच दसरा माहिती मराठी या पोस्ट ची संपूर्ण माहिती सांगणार आहोत चला तर मग पाहूया .

दसरा या शब्दाचा शा‍ब्दिक अर्थ :

पुराणानुसार, त्रेतायुगात रावण नावाचा दहा डोकी असलेला राक्षस राहत होता, ज्याने युद्धात रावणाची 10 मुंडके कापली होती, जेव्हा रामाने अयोध्येतील राजकुमार रामाची पत्नी सीतेचे अपहरण केले होते आणि त्यानंतर 10 डोकी असल्यामुळे रावणाचा वध केला होता. कारण रामजीने रावणाची 10 डोकी पळवून नेली होती, तेव्हापासून 10 हरा म्हणजेच दसरा साजरा केला जातो.

या वर्षी दसरा कधी साजरा करणार आहे ? दसरा 2023

पंचांगानुसार, आश्विन महिन्यातील शुक्ल पक्षातील दशमी तिथी २३ ऑक्टोबरला संध्याकाळी ५.४४ वाजता सुरू होईल. तो दुसऱ्या दिवशी 24 ऑक्टोबर रोजी दुपारी 03:14 वाजता संपेल. 24 ऑक्टोबर रोजी उदय तिथी येत असल्याने 24 ऑक्टोबर रोजी दसरा सण साजरा केला जाणार आहे.

शुभ मुहूर्त

अभिजीत मुहूर्त: सकाळी 11:42 ते दुपारी 12:27 पर्यंत.
विजयादशमी पूजेसाठी शुभ वेळ: मंगळवार, 24 ऑक्टोबर 2023, दुपारी 02:05 ते 02:51 पर्यंत.

दसरा ला विजयादशमी असे का म्हणतात ?

दसरा (विजयादशमी किंवा आयुधा-पूजा) हा हिंदूंचा प्रमुख सण आहे. अश्विन (क्वार) महिन्याच्या शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी याचे आयोजन केले जाते. भगवान रामाने या दिवशी रावणाचा वध केला आणि देवी दुर्गाने नऊ रात्री दहा दिवसांच्या युद्धानंतर महिषासुराचा पराभव केला. तो असत्यावर सत्याचा विजय म्हणून साजरा केला जातो. म्हणूनच या दशमीला ‘विजयादशमी’ असे म्हंटले जाते .

दसरा ह्या सणाला आपटयाची पाने सोन म्हणुन का वाटतात?

दसरा ह्या सणाला आपटयाची पाने वाटण्यामागे काय कारण आहे हे समजुन घेण्यासाठी आपल्याला आधी त्याची कथा जाणुन जाणुन घेणे गरजेचे आहे.

फार पुर्वीची गोष्ट आहे की वरदतंतु नावाचे एक त्रषीमुनी होते.आणि कौस्या नावाचा त्यांचा एक शिष्य होता. कौस्याने चौदा पदधतीच्या विदयेत प्रावीण्य मिळवले होते.

आणि मग आपण प्राप्त केलेल्या विदयेच्या बदल्यात आपण आपल्या गुरूला गुरूदक्षिणा द्यावी असे त्याला वाटु लागले.आणि मग कौस्या आपल्या गुरूकडे जातो आणि त्यांना विचारतो की तुम्हाला माझ्याकडुन काय गुरूदक्षिणा हवी आहे?तेव्हा त्याचे गुरू त्याला सांगतात की तु जी विद्या शिकली आहे तिचा वापर तु इतरांच्या हितासाठी,कल्याणासाठी नेहमी कर हीच माझी गुरूदक्षिणा असेल.

पण कौस्या ऐकायलाच तयार नव्हता मग त्याचा गुरूदक्षिणेचा हटट तसेच नाद पुरा करण्यासाठी त्याचे गुरू वरदतंतु कौस्याकडून चौदा कोटी सुवर्ण मुद्रांची मागणी करतात.

मग आपल्या गुरूला एवढी मोठी गुरूदक्षिणा आपण देऊ शकत नाही म्हणुन कौस्या प्रभु राम यांच्याकडे मदत मागतो.मग प्रभु श्रीराम त्याला सांगतात की गावाच्या बाहेर एक आपटयाचे झाड आहे तु तिथे जाऊन उभा राहा.आणि मग प्रभु श्रीराम धनाचे दैवत कुबेर यांना आवाहन केले आणि आपटयाच्या झाडाच्या पानांचे सुवर्ण मुद्रेत रूपांतर करण्यास सांगितले.आणि मग त्या झाडाची जेवढी पाने खाली पडतात त्यांचे सोन्यात परिवर्तन होते आणि मग कौस्या ते सोने घेऊन आपल्या गुरुला दक्षिणा स्वरुप देत असतो.

तेव्हापासुन दसरा ह्या सणाला आपटयाची पाने सोन म्हणुन वाटली जातात.

दसरा हा सण कसा साजरा केला जातो?

दसरा ह्या सणाला जागोजागी रामलीलेचे आयोजन केले जात असते.ज्यात राम आणि रावण यांच्यात झालेल्या युदधाला नाटकाच्या माध्यमातुन दाखवले जाते.तसेच दसरा ह्या सणाच्या दिवशी जागोजागी रावणाच्या पुतळयांचे दहन केले जात असते.आणि असे म्हणतात की रावणाचे दहन करून ह्यादिवशी आपण आपल्यातील रावणाचे दहन करत असतो.संध्याकाळच्या वेळेस एकमेकांना आपटयाचे पाने देऊन आपण एकमेकांना दसरा ह्या सणाच्या शुभेच्छा देखील देत असतो.देवी सरस्वतीचे,शस्त्रांचे,शमी,अपराजिता पुजन देखील आपण करत असतो.

दसऱ्याच्या दिवशी कोणाची पूजा केली जाते ?

दसऱ्याच्या दिवशी माता दुर्गा आणि भगवान श्रीराम यांची पूजा केली जाते. असे मानले जाते की या दिवशी केलेले कार्य निश्चितच शुभ फळ देते. या दिवशी भारतातील खेडोपाडी आणि शहरांमध्ये विजय दशमी मेळ्यांचे आयोजन केले जाते. जिथे रावणाचा पुतळा जाळला जातो.

दसऱ्याचे महत्व :

दसरा म्हणजेच विजय दशमी हा सण आहे जो वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक आहे. धार्मिक श्रद्धेनुसार, हा जयनाद हा राम-रावण युद्धात राक्षसी शक्ती रावणाच्या पराभवाचा दिवस मानला जातो आणि माता दुर्गेच्या राक्षसी शक्तींवर विजयाचा आनंदोत्सव देखील म्हटले जाते. त्याचा अर्थ असा की समाजात चांगल्या प्रवृत्तींचा प्रवाह होण्यासाठी वाईट मानसिकतेचा नाश होणे आवश्यक आहे.

आधुनिक वैज्ञानिक युगात धार्मिक विधींची प्रासंगिकता माणसाला चांगल्या वर्तनासाठी प्रवृत्त करणे एवढीच आहे, जेणेकरून तो अतिभौतिकवादाच्या जाळ्यात अडकून जीवनाला एकरसतेकडे ढकलू नये. जीवनात सुसंवाद राखण्यासाठी सांस्कृतिक मूल्ये आवश्यक आहेत जेणेकरून संपूर्ण समाज सर्वसमावेशक राहील. समाजात द्वेष पसरवणाऱ्या या सणांना आपण संकुचित वृत्तीच्या कक्षेत ढकलू शकत नाही कारण त्यांचे अंतिम ध्येय सामाजिक सलोखा आणि एकता आहे. पण आज आपण पाहतोय की हे सणही सामाजिक द्वेषाच्या आगीत फेकले जात आहेत, जे भारतीय संस्कृतीच्या पूर्णपणे विरुद्ध आहे कारण सहिष्णुता आणि सहिष्णुता हे या भूमीचे अद्वितीय गुण आहेत. स्वातंत्र्यानंतर भारताने स्वीकारलेल्या व्यवस्थेला लोकशाही म्हटले जाते आणि ही लोकशाही भारताच्या मातीतूनच उदयास आली आहे, हे विनाकारण नाही.

आपला इतिहास साक्षी आहे की, लिच्छवी प्रजासत्ताकापासून ते मुघल राजवटापर्यंत कुठल्या ना कुठल्या स्वरूपात लोकशाहीची लाट या देशाच्या शासन व्यवस्थेची मुख्य आभा राहिली आहे, त्यामुळे भारतीय संस्कृती अव्याहतपणे वाहत राहिली आहे. धर्माच्या बंधने घालून आपण त्याचे विकृतीकरण करू शकत नाही कारण मध्ययुगीन काळात हिंदू राजांचे सेनापती मुस्लिम होते आणि मुस्लिम राज्यकर्त्यांचे सेनापती हिंदू होते. याचे सर्वात मोठे उदाहरण म्हणजे महाराणा प्रताप, ज्यांचा सेनापती शूर मुस्लिम योद्धा हकीम खान सूर आणि मुघल सम्राट अकबराचा सेनापती राजा मानसिंग होता. या दोघांच्या नेतृत्वाखालीच हळदीघाटीची ऐतिहासिक लढाई झाली. तत्पूर्वी, मेवाहची राणी कर्मवती हिच्या राखीच्या आमंत्रणावरून, मुघल शासक हुमाऊं तिच्या मदतीसाठी एक भाऊ म्हणून चित्तोडला आला होता. भारताचा इतिहास अशा हृदयस्पर्शी घटनांनी भरलेला आहे.

आजच्या भारतामध्ये सामाजिक एकोपा आणि एकता टिकवून ठेवण्यासाठी या ऐतिहासिक घटनांना पुढे आणून भारताच्या विकासात सहभागी व्हायला हवे आणि प्रत्येक हिंदू-मुस्लीमने त्यात सहभागी व्हायला हवे कारण हा देश मुळात त्या 130 कोटी भारतीयांचा आहे ज्यांचा धर्म एकच आहे. ते वेगळे असू शकते पण देश एक आहे. हा देशच त्यांना जीवनाच्या सर्व सुविधा पुरवतो. आपली राज्यघटना सर्व नागरिकांना या सुविधांवर समान अधिकार असल्याची खात्री देते, ही स्वतंत्र भारताची सर्वात मोठी उपलब्धी आहे कारण हे पुस्तक आकाशात नाही तर या देशातील जनतेने जमिनीवरील सत्य आणि व्यावहारिकतेची कसोटी घेऊन लिहिलेले आहे. त्यामुळे भारतातील जनतेने भारताचा कारभार चालवण्यासाठी कोणत्याही राजकीय पक्षाला सत्तेवर बसवले तरी तो या पुस्तकावर शपथ घेतो आणि या देशाची राजधानी या देशाचे विश्वस्त मानेल या भावनेने सरकार चालवतो हे महत्त्वाचे आहे. लोक आणि त्यांचे संरक्षण हे प्राधान्य असेल. मालकासारखे नाही तर संरक्षकासारखे काम करेल. भारताची ही खासियत अशी आहे की, त्यात राहणारे सर्व धर्माचे लोक आपापल्या धर्माचे आचरण कोणत्याही भीतीशिवाय करू शकतील.

भारतीय राज्यघटना वैयक्तिक धार्मिक स्वातंत्र्याला परवानगी देते, सामूहिक स्वातंत्र्य नाही, हे सत्य समजून घेण्याची गरज आहे. त्यामुळे जेव्हा सांस्कृतिक चालीरीतींचा प्रश्न येतो तेव्हा ते धर्माच्या व्याप्तीपासून वेगळे होतात आणि हिंदू आणि मुस्लिमांना हे सण एकत्र साजरे करण्याची प्रेरणा देतात. बहुधा, यामुळेच शीख धर्माचे संस्थापक महान गुरु नानक देवजी यांनी भारतातील विविधता पाहून असे म्हटले होते, संपादकीय: अरुणाचलवर चीनची नजर, मुलांसाठी ‘सेफ्टी शील्ड’, मेहबूबाची ‘खान’ मिथक, आनंदी काल, आज आणि उद्या, कधीपर्यंत? रक्त वाहणार?…’चीन मानत नाही की मानत नाही?’ ”कोणी म्हणतात राम-राम, कोणी खुदाये, कोणी सेवे गुसाइयां, कोणी अल्लये.” म्हणून, मध्ये स्वतंत्र भारत,

सर्वप्रथम आपण विचार केला पाहिजे की दसऱ्याचा खरा अर्थ काय? प्रागैतिहासिक कालखंडातील राम आणि रावण यांच्यातील युद्ध हे भारतातील पहिले जनयुद्ध होते ज्यात रामाने रावणाच्या अफाट राजेशाही आणि शक्तिशाली सैन्याशी या देशातील सामान्य लोकांच्या सैन्यासह (माकड आणि अस्वलाच्या चिन्हाच्या रूपात) युद्ध केले. ज्यामध्ये रामाचा पराभव झाला.लोकांनी त्यांना देव ही पदवी देऊन सन्मानित केले आणि युगानुयुगे त्यांची पूजा चालू ठेवली. त्यामुळे रामायण काळापासून भारतात लोकशाही फोफावत आहे, हे स्पष्ट आहे, परंतु इंग्रजांनी आपल्या दोनशे वर्षांच्या राजवटीत या देशाची संस्कृती नष्ट करण्याचे जे षड्यंत्र रचले होते, त्याची परिणती धर्माच्या आधारावर पाकिस्तानची निर्मिती करण्यात आली. आजच्या भारताने हे समजून घेतले पाहिजे की पाकिस्तानच्या हातात कप आहे आणि जगातील बलाढ्य देशांनाही गुंतवणुकीचे आमंत्रण भारताकडे आहे.

दसरा यावर 10 ओळी निबंध :

दसरा किंवा विजयादशमी हा धार्मिक आणि सामाजिक महत्त्व असलेला सण आहे. अश्विन शुक्ल पक्षाच्या दहाव्या दिवशी हा सण संपूर्ण भारतात मोठ्या उत्साहात आणि थाटामाटात साजरा केला जातो. हा सण वाईटावर चांगल्याच्या विजयाचे प्रतीक मानला जातो. या सणाशी संबंधित दोन धार्मिक मान्यता प्रचलित आहेत.

पहिल्या धार्मिक मान्यतेनुसार : लंकेचा राजा रावण माता सीतेचे अपहरण करून तिला लंकेत घेऊन गेला, तेव्हा प्रभू श्रीरामाने सीतेला रावणाच्या बंधनातून मुक्त करण्यासाठी रावणाशी युद्ध केले, जे दहा दिवस चालले आणि दहाव्या म्हणजे दशमीला संपले. त्या दिवशी त्याने रावणाचा वध करून माता सीतेला मुक्त केले. हा दिवस दसरा म्हणून ओळखला जातो.

दुसर्‍या धार्मिक मान्यतेनुसार : महिषासुर नावाचा राक्षस ब्रह्मदेवाकडून वरदान मिळाल्यानंतर खूप शक्तिशाली झाला होता. स्वर्गातील देवतांना त्रास देण्याबरोबरच त्याने संपूर्ण जगात हाहाकार माजवण्यास सुरुवात केली. तेव्हा देवतांनी महिषासुराच्या नाशासाठी दुर्गा मातेचे आवाहन केले. देवी दुर्गेने महिषासुरावर हल्ला केला, त्याच्याशी नऊ दिवस युद्ध केले आणि दहाव्या दिवशी त्याचा वध केला. म्हणून या दिवसाला विजयादशमी असेही म्हणतात.

दसरा हा सण दहा दिवस साजरा केला जातो.सर्वप्रथम नऊ दिवस दुर्गा देवीची पूजा केली जाते, जी सर्व हिंदूंमध्ये ‘दुर्गा पूजा आणि नवरात्री’ म्हणून प्रसिद्ध आहे. या काळात रामलीलाही आयोजित केली जाते. रामलीलामध्ये प्रभू राम आणि असुर यांच्यातील युद्धाचे चित्रण नाटकाच्या माध्यमातून करण्यात आले आहे. ही रामलीला कोणत्याही दिवशी सुरू होऊ शकते, पण रावण मारण्याचे कृत्य दशमी किंवा दसऱ्याच्या दिवशी नक्कीच होते. रावणाचा वध झाला म्हणजे त्या दिवशी श्रीरामाचा विजय होतो. त्यानंतर रावण, कुंभकर्ण, मेघनाद इत्यादी राक्षसांच्या पुतळ्यांचे दहन केले जाते. हा सण अनीतीवर न्यायाचा, अन्यायावर न्यायाचा आणि वाईटावर चांगल्याचा विजयाचे प्रतीक आहे.

दरवर्षी दसऱ्याच्या दिवशी रावण या राक्षसाच्या पुतळ्याचे दहन करून लोकांना संदेश दिला जातो की वाईट कितीही शक्तिशाली असले तरी शेवटी सत्याचाच विजय होतो. रावण आणि महिषासुरासारख्या शक्तिशाली राक्षसांना भगवान राम आणि माँ दुर्गा यांनी त्यांच्या वाईट कृत्यांमुळे मारले कारण त्यांनी वाईट मार्ग निवडला होता. म्हणून आपण नेहमी सत्कर्म करून आपले चारित्र्य घडवले पाहिजे.

खालील माहितीसाठी हीच पोस्ट पुन्हा वाचा .

दसरा सणाची संपूर्ण माहिती Dussehra Information In Marathi

दसरा सणाची माहिती मराठी मध्ये । विजयादशमी दसरा विषयी माहिती ..

दसरा सणाची माहिती मराठी / दसरा / विजयादशमी- Best Information

विजयादशमी म्हणजेच दसरा या सणाबद्दल संपूर्ण माहिती

दसरा सणाची माहिती 2023 Dasara Information in Marathi

आमच्या आणखी काही पोस्ट :

भारतीय संस्कृती मराठी महिती | Bharatiy Sanskruti In Marathi

Millets Meaning In Marathi | Little Millet In Marathi | Millets म्हणजे काय ?

Marathi Kadambari List With Author। मराठी कादंबरी व लेखक

Ganpati Stotra in Marathi | गणपती स्तोत्र मराठी

Ram Raksha Stotra Benefits In Marathi | रामरक्षा स्तोत्र मराठी अर्थ व फायदे

मित्रांनो या माहिती मध्ये तुमचे काही स्वतःचे विचार किंवा कल्पना असेल किंवा काही सुचवायचे असेल काही बदल हवा असेल किंवा काही चुकी असेल तर ते आम्हाला निदर्शनास आणून द्या. याकरता तुमची कॉमेंट महत्त्वाची आहे तुमचा अभिप्राय आम्हाला नवनवीन विषय लेखनास प्रोत्साहन देतो.

धन्यवाद .

दसरा माहिती मराठी | Dasra Information in Marathi